İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi'nde bütçe tartışması...

SONKALEİZMİR-İzmir Büyükşehir Belediyesi Kasım ayı Meclis toplantısının 8. bileşimi Başkan Tunç Soyer idaresinde gerçekleşiyor. Önceki günlerde İZSU'nun 3 milyar TL, ESHOT'un ise 1 milyar 444 milyon TL bütçesi Meclis'ten geçerken, bugünkü görüşmelerde CHP Grubu ve AK Parti Grubu arasında tartışmalar yaşandı. Meclis'te 2020 yılı tahmini gelir bütçesi 6 milyar 374 milyon TL, gider bütçesi ise 7 milyar 950 milyon TL olarak belirlendi. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanvekili Mustafa Özuslu, bütçe ile ilgili bilgiler verirken, AK Parti Grup Başkanvekili Özgür Hızal 1.5 milyar TL bütçe açığı olduğunu söyledi, yatırımlara ayrılan miktarlarla ilgili eleştirilerde bulundu. .
"ÜLKENİN EKONOMİK DURUMU KÖTÜ" 
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanvekili Mustafa Özuslu, bütçenin önemli bir bölümünün altyapı ve ulaşım yatırımlarına ayrıldığını belirtti. Ülkemizin ekonomik şartlarının bütçede etkili olduğunu belirten Özuslu, "TÜİK enfasyon rakamlarını açıklıyor. Yüzde 80 oranında vatandaşımızın bu rakamlara inanmadığı anketlerde çıkıyor. Hazine yüzde 20 ile borçlanırken enflasyonu 9 ile ilan ederseniz bu gerçekçi olmaz. 2002'ye oranla ülkemizin borcu yüzde 350 oranında artarak 450 milyar doları aşmış. Dolar 2002'de 1.6 TL'ydi, bugün ise 5.7 TL. Biz de bütçeleri bu realiteye göre yapmak zorundayız. Her şeye rağmen bütçeyi İzmirliler'e hizmet edecek şekle getirdik. Bundan şikayet edecek değiliz. Vatandaşın alım gücü azalınca yoksullaşma meydana geliyor. Yüzde 14'lük kesim yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Bununla hepimizin mücadele etmesi lazım. Yüzleşmemiz lazım. Merkezi hükümetin yaptıkları var. Biz de Büyükşehir olarak sosyal yardımlarla, ücret artışlarıyla bunla savaşmak istiyoruz. Tarımda iddialıyız ama çiftçi zor durumda. Mazotu 1.3 TL'den alırken, şimdi 6.6 TL'yi buldu. Çiftçinin de hali ülkenin genel haliyle orantılı. Mazotu pahalı alıyorsan, girdin fazlaysa ürünü de pahalı satmak zorundasın. Satamazsan elinde kalır" dedi. 
BÜTÇENİN YÜZDE 47 RAYLI SİSTEME  
Özuslu, "Ekonomi son üç çeyrekte küçülüyor, işsizlik var, enflasyon var. Ben ekonomist değilim ama buna ne deniyor ekonomide biliyor musunuz? Plantasyon. Basit olarak bütçe açığıdır bu. AK Parti iktidarının en başarılı olduğu ve övündüğü şeylerin başında bütçe açığı konusu geliyor. Hedef olarak ortaya koyduğumuz Avrupa Birliği'nin limiti yüzde 3'tür. Eğer üzerindeyse o birlikte yer alamamazsınız. Yıl sonuna kadar 125 milyar TL olacak bütçe açığı görünüyor. Bu aslında 170 milyar TL'dir. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk defa bir şey oldu. Merkez Bankası bizim güvencemizdir. Rezervleri bu ülkenin kefen parasıdır. 45 milyar TL'yi oradan alıp Hazine'ye aktardılar. Bunu da maliyete ekledin mi 170 milyar TL bütçe açığı yapar. Şimdi biz bu ortamda İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin bütçesini yaptık. Geçmiş döneme göre yüzde 32.6'lık bir artış gösterdi. Bütçenin yüzde 47'si altyapı ve ulaşım yatırımlarına ayrıldı. Raylı sistem başta olmak üzere önemli projelerde kredi kullanımı öngörülmüş ve şimdiden yol alınmıştır. İlk 20 proje tüm yatırım rakamlarının büyük bölümünü kapsıyor. İlk 10 tanesi ulaşım projeleri. Narlıdere Metrosu'na 450 milyon, Buca Metrosu'na 100 milyon, Çiğli tramvayı için de 97 milyon TL ayrıldı. Buca Metrosu için rakam az, çünkü önümüzdeki yıllarda artacak. Aslında 1 milyar dolarlık bir yatırımdan bahsediyoruz. Raylı sisteme İzmir Büyükşehir olarak önem verip yatırım yapıyoruz. Bu sistemlerle halkın konforlu ulaşımını sağlamayı hedefliyoruz. İstanbul, Antalya, Bursa ve Gaziantep gibi şehirlerde kim yapıyor su sistemleri? Burada niye yapmıyor merkezi hükümet? Yapmadı, yapmıyor. İzmir'de biz yapıyoruz. Çünkü hizmet etmek istiyoruz, derdimiz bu bizim" diye konuştu.
"YEŞİL ALANLAR ARTACAK"
Özuslu şöyle devam etti: "Deniz ulaşımını yüzde 3 oranında kullanıyoruz, daha fazla olmalı. 2 tane arabalı vapur alıyoruz, otoparklar yapıyoruz, bütçe bunun için var. 76 milyon TL bütçe ayırdık Süt Kuzu için. 160 bin çocuğa 15.3 milyon litre süt dağıtmayı planlıyoruz. Çocuk başırna 96 litre ediyor. İki tane üretici pazarı kurduk. Kadifekale ve Kültürpark'ta. Aracıyı ortadan kaldırarak vatandaşlarla üretciyi buluşturuyoruz. Yeşil alanlar için 441 milyon TL bütçe ayırıyoruz. 500 bin metrekare daha artıracağız yeşil alanı. 2 milyar TL'yi aşan altyapı yatırımı öne çıkıyor. Halkımızın daha kaliteli yaşam sürmesi için buna ihtiyacımız var, yapacağız. Otogar için proje yarışması yapılacak. İzmir'e yakışan bir otogarı da göreceğiz. Kentsel dönüşüm problemimiz. Deprem kuşağındayız, önlem almalıyız. Muhalefetiyle iktidarıyla İzmirliler için bunları yapmalıyız. Aşkla İzmir için çalışacağız." 
YEREL YÖNETİMİN KABAHATİ YOK MU?
Özuslu'dan sonra söz alan AK Parti Grup Başkanvekili Özgür Hızal bütçe ile ilgili eleştirilerde bulundu. Hızal, "Çok anlatacak bir şey bulamazsanız meseleleri farklı noktalara taşıyabiliyorsunuz. Ben çok eleştirilecek bir şey bulamazsam Fenerbahçe ve Galatasaray'dan bahsedebilirim. Mesela Galatasaray'ın Avrupa performansından. Mustafa abi (Özuslu) önemli hususları göremedi ki geniş bir değerlendirme yaptı. Genç işsizlikten ve işsizlikten bahsetti ama şunu söylemedi. İzmir, genç işsizlik oranında en yüksek orana sahip kent. İzmir'e yatırımcıların gelmediğinden bahsetmedi. Mesela Volkswagen'in Manisa'ya yatırım yapıp İzmir'e yapmamasından bahsetmedi. Hiç mi belediyenin, yerel yöneticilerin kabahati yok. Örnek vereceğim. Bir iki yıl kadar önce Türkiye'de organizasyonu yapılması düşünülen futbolla alakalı Avrupa Şampiyonası finalleri Almanya'ya verildi. Burada olsaydı iller arasında İzmir yoktu. Bunun sebebi ne? Ekonomik gerekçeler mi?Aslında bunun sebebi uzun yıllardır bu şehri yöneten zihniyetin esasında yeterince yatırım yapmamasıydı. İZSU bütçesini, ESHOT bütçesini konuştuk değerlendirdik. Şunu söylemek isterim AK Parti grubu olarak Meclis'in ilk açıldığı gün nerede duruyorsak bugün de aynı yerdeyiz. 31 Mart seçimleri sonrasında İzmirliler bize muhalefet görevi verdi. İzmir'in lehine yapılacak her türlü iş ve işlemlerde yanınızda olacağız, ancak aleyhinde olan her konuda karşınızda olacağız dedik. Sırf muhalefet olsun diye hiçbir şeye girmedik. 8 aylık süreçte bunu anlamış olabilirsiniz. İZTAV ile ilgili eleştiri getirdik, sayın başkanın kardeşinin orada bulunması uygun değildir dedik, istifa etti. İstanbul'daki arsanın satışı ile ilgili elden çıkarılması doğru değil dedik. Geldiğimiz noktada haklı olduğumuzu gördük. En azından süreci şimdilik durdunuz. Sadece eleştiri için eleştirmiyoruz" dedi. 
3 AYDA BİTECEK YOL ÇALIŞMASI 6 AY SÜRDÜ
İzmirliler'in birçok sorunun ortadan kaldırılmasını beklediğini söyleyen Hızal şöyle devam konuştu: "İki tane çözüm ortaya koydunuz. Altınyol'da 3 şeritli yolu 4 şeride çıkarma çalışmasına girdiniz. 3 ayda bitecek yolu 6 ayda bitirdiniz. Herhalde ekonomik meselelerden dolayı olmamıştır. Havalimanından şehre giriş yapan bir turist sağına soluna baktığında çarpık yapılaşma var. Burada kent estetiğini düzeltelim, dediniz. Metruk binaları boyama işini yaptınız. 8 ayda ortaya konulan çözümler bunlar. Şimdi 2020 yılına gireceğiz. Artık Tunç Soyer'in bütçesiyle gireceğiz. Peki neler yapılacak bütçenin durumu ne, performans programındaki hususlar ne? 2020 yılı tahmini bütçede gelir 6 milyar 374 milyon, gider ise 7 milyar 950 milyon TL. Bütçe açığı 1.5 milyar. Büyükşehir'in 4.47 milyar borcu olduğunu düşünürsek, 1.5 daha eklendiğinde 6 milyar borcu oluyor. İZSU ve ESHOT'un borçlarını bir kenara bırakırsak. ESHOT, İZSU ve Büyükşehir'in ek olarak ortaya konacak borç miktarı 3 milyar bütçe açığı oluyor. İzmirli olarak bütçe kitapçığını elime ilk aldığımda heyecanlanmadım desem yalan olur. Çünkü dedim ki bugüne kadar 2016-2017-2018 ve 2019 yıllarındaki bütçe açığı 750 milyon TL civarında oluyordu. Eğer bugün 1.5 milyar gibi bütçe açığıyla 2020'ye başlayacaksa bazı yapısal sorunların ortadan kaldırılması için faaliyete gireceğini düşündüm. Trafik sorununu kısmen de olsa çözecek dedim. Otopark, altyapı, kentsel dönüşüm sorununu çözecek dedim. Derinlemesine baktığımda incelemeye başladığımda 2019 ile 2020 arasında ciddi hiçbir farkın olmadığını gördüm ve karamsarlığa kapıldım. Sadece birtakım faliyetlerde ufak değişiklikler olmuş" 
OTOPARK SORUNU NASIL ÇÖZÜLECEK?
Hızal şöyle devam etti: "Bu kadar bütçe ayırmış, altyapı projelerini gerçekleştirecek diye düşündüm. Mesela Alsancak'ta, Karşıyaka'da, Basmane Meydanı'nda trafik yerin altına alınacak. Hatta hatta Altınyol'da trafik yerin altına alınacak. Ama baktım 950 milyonu ulaşım yollarına, bakım onarım ve asfaltlamaya ayrılmış. Yapıların bakım onarımı için 100 milyon TL. Yolların bakım onarımı 110 milyon TL. 1 milyar 160 milyon TL ediyor. Geriye 200 milyon kalmış. Şimdi bakıyoruz, en ciddi sorun otopark. Herhalde otopark sorunu yaşamayan hiçbir İzmirli yok. Otopark için ayrılan bütçe payı 50 milyon TL. Muhtemelen sayın başkan vatandaşın Varyant üzerindeki otopark çözümlerini görmüştür. Bunları görürken sorunun 50 milyon TL ile çözülmeyeceğini görmüştür diye tahmin ediyorum. Sayın başkan tarafından twit atıldı, her mahalleye masal evi yapılacak diye. Burada görüyoruz, gençlere ve çocuklara ayrılan toplam pay 300 bin TL. Masal evlerine ayrılan pay 250 bin TL. Hernhalde bu paraya yarım yamalak yapılır bir tane masal evi. Bütün mahalleleri geçtik. O imkansız en azından 30 ilçenin tamamına yapılması için bir performans kriteri konulabilirdi. En azından 3'te 1'i yapılabilirdi. Kadınlar için 620 bin TL belirlenmiş. 684 kadını ESHOT'a şoför olarak aldınızç, övdük. Beklerdik ki iki meclis başkanvekilinden biri bayan olsun. Toplumsal cinsiyet eşitliği faaliyetleri için ayrı pay ayrılmış. Aradaki farkı pek anlayamadım. Çevre atık yönetimi ve çöp sorunu. Biz çöp problemi var dediğimizde algı yaratılıyor dendi. Yakın zamanda açılış yapıldı Çiğli'de. Elbette yapılanları eleştirmeyeceğiz ama şu da bir gerçek ki çok önceden yapılmalıydı bu tesis. Kiraz, Tire ve Bergama'daki çöp sorunu devam ediyor. Bazı twitlerde 'tarıma destek veriyoruz' demekle olmuyor bu işler. Kiraz'da tarım arazileri çöplerle kirleniyor. Tire'de aynı sorun yaşanıyor."