Rektör ve öğrencisi tesis kurdu!

İzmir Ekonomi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Murat Aşkar ile yüksek lisans öğrencisi Mert Kalaycı, topraksız tarımı özendirmek amacıyla ortak şirket kurup akıllı bahçe oluşturdu.

Geleştirdikleri yerli led aydınlatmalarla bitki yetiştiren rektör ve öğrencisi, yeni nesil bahçede gerekli besinlerin dışında herhangi bir ilaç kullanmıyor. 

Aynı zamanda üniversitenin elektrik ve elektronik mühendisliğinde öğretim üyesi olan Prof. Dr. Aşkar, 2017'de, aynı bölümde eğitim gören yüksek lisans öğrencisi Mert Kalaycı'nın "bahçelerde topraksız bitki yetiştirme" konulu tezinin danışmanlığını üstlendi. 

Geçen sürede topraksız tarımda led aydınlatma sistemlerini kullanarak bitki üretmeyi planlayan ikilinin çalışmaları, geliştirdikleri yazılımlar sayesinde olumlu sonuç verdi. 

Aşkar ve Kalaycı, bir süre sonra yüksek teknolojiler anlamına gelen "Upper Teknologies'den" esinlenerek "UpTechlabs" ismini verdikleri Ar-Ge şirketini kurdu.

Şirketi bir yıl sonra İzmir Tekeli Organize Bölgesi (İTOB) Ticaret Merkezine taşıyan ikili, 2018 yılında TÜBİTAK'tan 150 bin lira hibe desteği aldı.

Prof. Dr. Aşkar, geçen yıl rektör olarak atanmasına rağmen şirketteki çalışmalarına ara vermedi. Topraksız tarımda led ışıklarını kullanarak 30'a yakın ürün yetiştiren rektör ve öğrencisi, geliştirdikleri sistemle TÜBİTAK'tan bu yıl 570 bin lira hibe kredisi aldı.

Rektör Prof. Dr. Murat Aşkar, yeni şeyler geliştirmenin kendisine heyecan verdiğini, öğrencilerine de örnek olabilmek için böyle bir çalışmaya girdiğini söyledi.

Akıllı bahçe projesinin kendisi için çok önemli olduğunu belirten Aşkar, "Daha az su kullanarak topraksız tarım sistemini hazırladık. Bunun için güneş ışığı yerine led ışıklardan oluşan yeni bir sistem geliştirdik. Bitkilerin büyüme sürecine bağlı olarak hangi ışık renklerinin ne şiddette ve ne kadar süre ile gerekli olduğunu uzun bir süre çalıştık. Bitkiler için gerekli besinlerin dışında zirai ilaç kullanmadık. Artık bitkilerimizi tümüyle kontrollü bir şekilde büyütebiliyoruz." dedi.

Aşkar, geliştirdikleri sistemle evlerin depoları ya da garajda bile normal şartlara göre daha hızlı ve hiçbir kimyasal madde kullanmadan büyüyebilen sebze ve meyveler yetiştirebileceğini ifade etti.

- "Verimi 3 kat artırdık"

Mert Kalaycı ise hocasıyla yaklaşık 4 yıldır Ar-Ge çalışmaları yürüttüklerini ifade etti.

Sistem sayesinde normale göre yüzde 95 daha az su kullandıklarını belirten Kalaycı, şunları kaydetti:

"Geliştirdiğimiz led aydınlatmayla normale göre verimi 3 kat artırdık. Topraksız tarımda, suya ihtiyacı olan elementler ekliyoruz. Led ile beraber daha az enerji harcanarak bitkiye fotosentez adına gerekli olan ışık dalga boylarında istediğimiz şiddette verebiliyoruz. Bir bitki normal bir yerde 8 ya da 10 saat güneşlenme zamanına sahipken biz bunu led ile istediğimiz kadar artırabiliyoruz. Bitkinin çok daha hızlı bir şekilde büyümesini sağlıyoruz. Sistemimiz için tamamen yerli sensörler, ekipmanlar ve yazılımlar geliştirdik. Bunlar otomatik çalışıyor. Sistemimizi akıllı telefon ve tablet yardımıyla uzaktan kontrol ve takip edilebiliyoruz." 

Şimdiye kadar 34 farklı led aydınlatma çeşidinin tasarımını yaptıklarını kaydeden Kalaycı, tarlada 1,5 ayda büyüyen marulun bu sistemde 22 günde yetiştiğini dile getirdi. 

Kalaycı, sözlerini şöyle tamamladı:

"Biz yeni nesil bitki üretim tesislerinin daha da yaygınlaşmasını istiyoruz. Mesela şehirde, metroda, yer altında kullanılmayan galerilerde, 12 ay boyunca hiçbir zirai ilaç kullanmadan verimli üretim yapmayı hedefliyoruz. Biz şimdilik 3 katlı tasarladık. 10 metrekare odada bile bu yöntemle yaklaşık 350 bitki üretilebilir. Amacımız bu tip tesisleri Türkiye'de yaygınlaştırarak sonrasında ihracatını yapmak. Hedefimiz ise Kuzey Avrupa pazarı. Bu çalışmayı da rektör hocamın azmi ve desteğiyle başardık. Laboratuvarda onu bir rektör gibi değil de sanki sınıf arkadaşı gibi gördüm."