İzmir’in 2026 bütçesi tamam... Tugay: Hedeflediğimiz her işi yapacağız

Bütçe görüşmelerinde konuşan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin ülke genelinde yaşanan ekonomik krize rağmen çok iyi bir yolda ilerlediğini belirterek “İzmir halkı emin olsun. Yol, tünel, çöp, metro, kentsel dönüşüm başta olmak üzere hedeflediğimiz her işi yapacağız” dedi.

İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin kasım ayı olağan meclis toplantısının beşinci birleşimi, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay idaresinde gerçekleştirildi. Meclis gündeminde  İzmir Büyükşehir Belediyesi ve ESHOT’un 2026 Mali Yılı Bütçe Tasarısı ve Performans Programı vardı. İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin 110 milyar TL'lik bütçesi oy çokluğu, ESHOT'un 29 milyar 400 milyon liralık bütçesi oy birliği ile kabul edildi. İzmir Büyükşehir Belediyesi bütçesinde aslan payı ulaşım ve altyapı giderlerine, ESHOT’ta ise “lastikli tramvay” tipi elektrikli otobüs ve 630 yeni otobüs alımına ayrıldı. Belediye bütçesinin yüzde 30’u yatırımlara ayrıldı. İzmir’in 2026 yılı bütçesi, “Bize çok çalışmak yakışır” sloganıyla tamamlandı.

“İzmir halkı emin olsun”

Oylamanın ardından değerlendirmelerde bulunan Başkan Cemil Tugay, bütçe disiplini ile ilgili yaptıkları çalışmaları paylaştı. Kötü bir ekonomide iyiye doğru gittiklerinin altını çizen Başkan Tugay, “2024 yılı mart ayında borcu 26 milyar lira olarak aldık. Bu dönem içinde 22,5 milyar lira borç ödedik. 25,6 milyar lira da yeni borçlanma yapılmış. Rakamlara baktığımızda teknik olarak borcumuzun 29 milyar lira olması lazım ama 56,6 milyar lira… Peki nereden geldi bu borç? Faiz ve döviz kuru… Gerçekten biz kötü bir ekonomide iyiye doğru gidiyoruz. İzmir halkı emin olsun.  İzmir Büyükşehir Belediyesi kesinlikle kötüye gitmiyor. Kesinlikle çok iyi bir yolda ve çok iyi işler yapıyor” diye konuştu.

“Karşıyaka Stadı’nı mutlaka yapacağız”

Karşıyaka Stadı’nı mutlaka yapacaklarını da sözlerine ekleyen Başkan Tugay, “Projeyle ilgili görüşmeler yapıldı. Bakanlıkla protokol yaptıktan sonra ihalesini yapacağız. Bu hepimiz için gurur ve mutluluk olacak. Karşıyaka gibi eski bir kulübümüzün, taraftarı güçlü olan bir kulübün stada kavuşması, şehre farklı bir heyecan getirecek. Opera binasının da projesini revize ettikten sonra ihalesine çıkacağız. Hedeflediğimiz, tamamlanması gereken, çöpü, arıtması, yolu, tüneli, metrosu, kentsel dönüşümü de dahil hepsini yapacağız. Şehre hizmet için herkes el verip katkıda bulunsun ama bunu yaparken ‘çelme takayım’ demesin. Bu şehrin hak ettiği çok güzel hizmetler var, bunu birlikte yapmamız iyi olur. Dönem bittiğinde mecliste sadece ‘cümlelerle birbirimizi yaralamaya çalışmadık, sadece nutuk çekmedik, iş yaptık bu şehre hizmet ettik’ diyelim” sözlerine yer verdi.

Çöp tesisi sorunu çözülüyor

Başkan Cemil Tugay, çöp konusuna ilişkin de “Harmandalı’yı en kısa zamanda terk edip çöp olayını bitireceğiz. Bakanlıkla görüşmelerimizde pratik çözüm üretilemedi. En kısa zamanda çöp tesisi yapacağız. Şu anda planlaması yapılan iki çöp tesisi var. Manisa ile yaptığımız anlaşma ile konu büyük oranda çözüldü. Kimse tedirgin olmasın. Uzun vadeli bir konu olmayacak” yanıtını verdi.

Huzurevine zam yapılmayacak

Mecliste huzurevine 2026 yılında zam yapılmayacağını ifade eden Başkan Tugay, “Huzurevi, anaokulu gibi yerlerden mümkünse hiç para almamak isteriz. Zam yapmayı doğru bulmuyorum. Zaten az bir kapasitemiz var. Kapasiteyi yükseltmek için emin olun çalışıyoruz. Önümüzdeki yıl hizmete girecek huzurevi var. Kapasiteyi artıracağız” dedi. Buna göre Zübeyde Hanım Huzurevi’nde tek kişilik odanın ücreti 11 bin 200 TL, çift kişilik odanın ücreti 5 bin 600 TL, üç kişilik odanın ücreti 5 bin 250 TL ve özel bakım bölümü ücreti de 11 bin 200 TL olmaya devam edecek. Huzurevinde ayrıca ihtiyaç sahibi yurttaşlar ücretsiz konaklayabiliyor.

“Metronun tünel kısmı tamamlanmak üzere”

Devam eden yatırımlarla ilgili de bilgi veren Başkan Tugay, Dikili itfaiye binasının sözleşmesinin imzalandığını ve yapımına başlayacaklarını, Tire’deki binanın da ihalesinin yapılmak üzere olduğunu söyledi. Tugay, “Portakal Vadisi’ni de 24 Aralık’ta teslim alacağız. Henüz bize geçmedi. Teslim aldıktan sonra ne gerekiyorsa yapacağız. Sonuçta o bölge için önemli bir yatırım. Buca Metrosu’nun tünel kısmı tamamlanmak üzere. İlk başta planlanan Çamlıkule-Üçyol arasındaki kısım şu anda General Asım Gündüz dediğimiz durakla Şirinyer arasında az mesafe kaldı. Önümüzdeki günlerde tünel kazısı bitecek ve bir tören yapacağız” diye konuştu.

“Ulaşım Master Planı’nı yeniden yapıyoruz”

Şehrin Ulaşım Master Planı’nı yeniden yaptıklarını ve üzerine çalıştıklarını kaydeden Başkan Tugay, şöyle konuştu: “O plana uymak istiyoruz. O dönemde de acil müdahale gerektiğini düşündüğümüz bazı noktalarla ilgili çalışacağız. Büyük ölçekli işleri Ulaşım Master Planı ile beraber aşama aşama yapacağız. Güzelbahçe’deki 75. Yıl Bulvarı’nın açılışını önümüzdeki hafta yapacağız. Orası uzun yıllardır bitmeyen bir yoldu. Dostluk Bulvarı bitmeye yakın. İrili ufaklı pek çok yol projesi devam ediyor.”

Otoparklar konusunda konuştu

Otoparklar konusunda da değerlendirmede bulunan Başkan Tugay, “Şehir merkezine araba yığmayı amaçlayan bir ulaşım planı ne yol olarak insanlara yeter ne de otopark olarak yeter. Buralarda mucize yaratabilecek durumda değiliz. İzmir Büyükşehir Belediyesi, otoparklardan ciddi zarar ediyor. Yıllık 200 milyon liranın üzerinde bir zararı var. Neticede işletme maliyetli gelirin üzerinde. Böyle hesapsız bir işletmenin içinde olmayı doğru bulmuyorum. Şehir merkezindeki trafiği azaltmak, insanlara ‘şehir merkezine toplu taşıma araçlarıyla gelin’ demek istiyoruz. Toplu taşıma araçlarını artırıcağız. Dünyanın pek çok yerinde insanlar şehir merkezini olabildiğince trafikten arındırıyor. Toplu taşımaya yönelmemiz lazım. Güçlü bir öneri de Körfez altından Buca Metrosu’nu Konak’a, Konak’tan Bostanlı İskelesi’ne, oradan da Atakent ve Mavişehir’e bağlayarak bir raylı sistem metro hattı oluşturmak. Bu konu da konuşulmaya devam edecek. Bunun gibi çözümler üreteceğiz.  Gelecek, toplu taşımada. Her yıl yaklaşık yüzde 8-9 araç sayısı artıyor. İzmir’de de böyle ve İzmir büyüyen bir şehir. Uzun vadeli planlar yapmalıyız” ifadelerini kullandı.

İnanç: Reel ve gerçekleştirilebilir bütçe

CHP Grup Başkan Vekili Altan İnanç da “Bu bütçe ve program, reel ve gerçekleştirilebilir bütçe ve programdır. Olabildiğince az dış kaynak kullanılarak gerçekleştiriliyor olması bu bütçenin en önemli özelliğidir. Borçlanma kalemlerinin önemli bölümü yalnızca yatırım amaçlıdır. Bütçede borç gelir oranı iyileştirilmiştir” sözlerine yer verdi.

Aslan payı ulaşım ve altyapıya

2026 yılının en büyük yatırım alanı ‘Kent İçi Ulaşım Programı’nın da içinde yer aldığı ‘Kentsel Ulaşım ve Altyapı’ oldu. Toplam 26,6 milyar TL kaynak; Üçyol–Buca Metro Hattı’nın ilerleyişi, 1,2 milyon ton asfalt serimi, kırsalda bin 600 kilometre yol iyileştirme çalışması, Onat Tüneli’nin tamamlanması, bisiklet yollarının geliştirilmesi, sinyalizasyon modernizasyonu, otopark yatırımları gibi çalışmalar için kullanılacak. Bu yatırımlar, kent içi ulaşım konforunu ve trafik güvenliğini yükseltmeyi hedefliyor.

Afet yönetimi ve kentsel dayanıklılık

Afet yönetimi ve kentsel planlamaya yönelik faaliyetler için toplam 10,2 milyar TL kaynak ayrıldı. Bu kapsamda Deprem Master Planı, mikrobölgeleme çalışmaları, itfaiye altyapısının güçlendirilmesi, yeşil alan düzenlemeleri, kentsel dönüşüm projelerinde Gaziemir Aktepe-Emrez ve Karşıyaka Örnekköy’de yer alan bazı etapların tamamlanması ve hak sahiplerine anahtarlarının teslim edilmesi önceliklendirildi.

Sosyal hizmetler, Tek Sağlık ve çevre

Sosyal hizmetler, sürdürülebilir çevre yatırımları ve Tek Sağlık yaklaşımı bütçede güçlü biçimde yer aldı. 5,1 milyar TL’lik sosyal hizmet ve dayanışma programları; eğitim destekleri, engelli ve yaşlılara yönelik hizmetler, dezavantajlı gruplara sosyal destekler, ihtiyaç sahiplerine ayni ve nakdi yardımları kapsıyor. ‘Tek Sağlık Programı’na ise 6,5 milyar TL kaynak ayrıldı. Bunların içinde Eşrefpaşa Hastanesi yatırımları, sahipsiz hayvan bakım hizmetleri, spor tesisleri ve sağlıklı yaşam projeleri yer alıyor. Sürdürülebilir çevre ve kırsal kalkınma yatırımlarına ise 6,4 milyar TL kaynak ayrıldı. Bu kapsamda atık yönetimi, kompost ve biyokömür üretimi, gıda stratejisi uygulamaları ve kırsal üretici destekleri çalışmaları yürütülecek.

Kurumsal kapasite ve dijital dönüşüm

Kurumsal kapasiteyi artırmaya yönelik yatırımlar 2026 bütçesinde önemli bir yer tutuyor. Bu kapsamda belediye hizmet binaları, akıllı şehir platformu, bilgi teknolojileri altyapısı, filo bakım-onarım ve yenilemeleri, katılımcı yönetişim mekanizmaları geliştirilecek.

Kent kültürü ve tarihsel çevre

Kent kültürü ve tarihsel çevre teması için ayrılan 1,79 milyar TL, İzmir’in kültürel üretim, etkinlik ve sanatsal faaliyetlerdeki güçlü yaklaşımını destekleyecek. Tarihsel çevrenin korunmasına yönelik çalışmalar ise tamamlayıcı bir rol üstleniyor. Kültür sanat faaliyetleri, yeni nesil kütüphaneler, turizm organizasyonları, kazı alanlarına destek faaliyetleri, planlanan çalışmalar arasında yer alıyor. 

33.3 milyar liralık yatırım yapılacak

İzmir Büyükşehir Belediyesi 2026 Mali Yılı Bütçesi, İzmir’in ulaşım, altyapı, çevre, kentsel dayanıklılık ve sosyal destek alanlarındaki öncelikli ihtiyaçlarını esas alıyor. Yeni mevzuata tam uyumlu şekilde oluşturulan program bütçe; şeffaflık, hesap verebilirlik ve ölçülebilir sonuç üretme ilkeleriyle tasarlandı. 110 milyar TL’lik toplam bütçenin yüzde 59’unu oluşturan 64,7 milyar TL doğrudan hizmet programlarına, yüzde 34’ünü oluşturan 37 milyar TL ise ‘Yönetim Destek Programı’na ayrıldı. Bu yapı; 31 program, 52 alt program ve 106 faaliyet üzerinden ‘Performans Programı’yla bütünleştirildi. İzmir Büyükşehir Belediyesi toplam gider bütçesi 110 milyar TL, toplam gelir bütçesi 92 milyar TL, finansman 18 milyar TL olmak üzere bütçe denklik ilkesi korundu. Gider bütçesinin dağılımına bakıldığında sermaye giderleri 33,3 milyar TL, mal ve hizmet alımları 31,5 milyar TL, cari transferler 15,1 milyar TL ve personel giderleri 7,1 milyar TL olarak belirlendi.

ESHOT’ta tek seferde en büyük otobüs alımı

İzmir Büyükşehir Belediyesi ESHOT Genel Müdürlüğü’nün 2026 yılı bütçesi, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nde geçtiğimiz yıl olduğu gibi bu yıl da ikinci kez üst üste oy birliğiyle kabul edildi. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin toplu ulaşım kurumu ESHOT, 2026 yılı için açıkladığı 29 milyar 400 milyon TL’lik bütçeyle kent tarihindeki en büyük filo yatırımını başlatacak. 2026 bütçesi kapsamında 630 yeni “Nazar Boncuğu” otobüs ve güzergâh üzerinde hareket halindeyken şarj olabilen dinamik şarjlı elektrikli otobüsler ESHOT filosuna katılacak. Bu araçlar, 18 ve 24 metrelik lastikli tramvay tipi elektrikli ulaşım modelleriyle İzmir’in toplu taşıma kapasitesinde devrim niteliğinde bir dönüşüm sağlayacak. Yatırım, İzmir tarihinin tek seferde gerçekleştirilecek en büyük otobüs alımı olma özelliğini de taşıyacak.

Elektrikli ulaşım yatırımı onay bekliyor

ESHOT’un Société Générale ile imzaladığı 80 milyon avroluk, 10 yıl vadeli kredi anlaşması Hazine ve Maliye Bakanlığının onayını bekliyor. Onayın ardından, ‘Dinamik Şarjlı Elektrikli Otobüs Projesi’ hayata geçerek İzmir’in sıfır karbon hedefi doğrultusundaki adımlarını hızlandıracak.