Asgari ücrette pazarlık başlıyor

Yıl sonuna yaklaşılmasıyla birlikte asgari ücret tartışmaları yeniden alevlendi. Hükümet, işçi ve işveren temsilcilerinden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 21 Ekim’de bir araya gelerek komisyonun yapısı ve işleyişini ele almıştı.

Komisyon, Aralık ayı sonuna kadar 2026’da uygulanacak asgari ücreti belirleyecek. Yaklaşık 8 milyon çalışan da nefesini tutmuş durumda: “Yeni asgari ücret ne olacak?”

Asgari ücret, sadece bu seviyede gelir elde edenleri değil, artış oranı bazında diğer ücret gruplarını açısından da referans niteliği taşıdığı için milyonlarca kişinin maaş artışına yön verecek.

"MÜZAKERELER YÜZDE 16-19 BANDINDA BAŞLAYACAK"

Sözcü Yazarı ve Vergi Uzmanı Ekonomist Mahmut Aydoğmuş, sürece ilişkin yaptığı değerlendirmede şu ifadeleri kullandı:

“Müzakerelerin, 2026 yılı için açıklanan enflasyon hedefinin merkez-üst bant aralığında, yani yüzde 16–19 seviyesinde başlayacağını düşünüyorum. Yüzde 25’in üzerinde bir gelişme beklemiyorum.”

Asgari ücrette vergi istisnası üzerinden 2025–2026 dönemi artış oranının yüzde 28 olabileceği yönündeki beklentilere ise temkinli yaklaşan Aydoğmuş şunları söyledi:

“Bu oran teknik bir parametredir ancak 2022’den bu yana istisna artışıyla asgari ücret artışı arasında senkron yok. Eğer bu mekanizma paralel ilerleseydi zaten komisyonun toplanmasına gerek kalmazdı. Evet, teknik olarak yüzde 28 mümkün ama benim beklentim azami 25 seviyesi.”

"ASGARİ ÜCRET 9 AYDA 635 DOLAR KAYBETTİ"

2025 yılında asgari ücrete ara zam yapılmaması, yüksek enflasyon ortamında maaşın her ay reel olarak erimesine neden oldu.

Aydoğmuş’un hesaplamalarına göre, ilk 9 ayda kayıp 635,93 dolar seviyesine ulaştı. Bu da yaklaşık 26 bin 700 TL’ye denk geliyor.

Yılın son üç ayında enflasyonun sırasıyla yüzde 2,50 – 2,00 – 1,50 gelmesi ve dolar kurunun Kasım sonunda 42,60 TL, Aralık sonunda 43,20 TL olması halinde, yıllık toplam kayıp 1003 dolara çıkacak.

Böylece bir asgari ücretlinin yıllık erimesi 43 bin 300 TL’yi bulacak.
Aydoğmuş, bu durumu şöyle özetledi:

“Vergi istisnası sayesinde belki iki maaş gelir vergisine gitmedi ama enflasyon vergisine gitti.”

JP MORGAN VE MOODY'S SINIRDA

Uluslararası finans kuruluşlarından JP Morgan, Türkiye’deki asgari ücret artışının yüzde 20 olacağını öngörürken, Morgan Stanley bu oranı yüzde 20–25 aralığında tahmin ediyor.

Kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s de artışın “beklenen enflasyon çerçevesinde” olacağı görüşünü paylaşmıştı.

"ASGARİ ÜCRET LÜTUF DEĞİL GEÇİM HAKKIDIR"

Mahmut Aydoğmuş, asgari ücretteki yapısal sorunlara da dikkat çekti:

“Öncelikle ekonomi yönetimi, asgari ücretten vergiyi kaldırdık söyleminden vazgeçmeli. Gelir ve damga vergisi alınsın ama net maaş açlık sınırının altında kalmasın. Asgari ücretli vergi istisnasına sevinecek durumda değil, 22 bin 104 TL ile geçinememenin isyanında.”

Aydoğmuş’a göre, asgari ücretli ne istisnayı talep etti ne de bu enflasyonun sorumlusu. Aydoğmuş, “Önemli olan vergisiz maaş değil, refah düzeyinin ne kadar sağlandığıdır” diyor.

KADEMELİ VE BÖLGESEL ASGARİ ÜCRET

Aydoğmuş ayrıca şu uyarılarda bulundu:

“Daha yüksek maaş aldığı halde asgari ücretten gösterilen önemli bir kesim var. Ayrıca kayıt dışı istihdam ciddi boyutlarda. Bu sadece denetimle çözülemez; ekonomik ve sosyolojik temellerine de inilmeli.

Bir işyerinde 5–10 yıldır çalışan biri hala asgari ücretli olamaz. Yeni işe başlayanla aynı maaşı almak, hayatın olağan akışına aykırı. Bu nedenle kıdeme göre kademelendirme yapılmalı.

Ayrıca İstanbul’daki yaşam koşullarıyla diğer şehirlerde yaşayanlar eşit değil. Bölgesel farklılıklar da dikkate alınmalı.

Dolayısıyla asgari ücretli vergi değil, refah istiyor. İstisnadan ziyade, adil, sürdürülebilir ve insanca bir ücret talep ediyor.”