Büyükşehir’den, tüm engel gruplarını kapsayan ilk yerel eylem planı

İzmir Büyükşehir Belediyesi, Engelli Hizmetlerine Yönelik İzmir Yaklaşımı ve Eylem Planı’nı düzenlediği toplantı ile kamuoyuna duyurdu. Engellilerin kente eşit, bağımsız ve tam katılımını güçlendirmek amacıyla hazırlanan plan; 7 ana amaç, 22 alt hedef ve 90 faaliyet tanımını içeriyor. Çalışma; engelliler ve yakınları, akademisyenler, sivil toplum kuruluşları ve ilgili kurumların katkılarıyla oluşturulurken, tüm engel gruplarını kapsayan ilk yerel eylem planı olma özelliğini taşıyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi bu planı, erişilebilirlikten eğitime; istihdamdan sosyal yaşama kadar birçok alanda dönüşüm hedefleyen bir yol haritası olarak hazırladı. İzmir’i herkes için daha kapsayıcı ve yaşanabilir bir şehir haline getirme hedefi ile oluşturulan eylem planının lansmanına İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Prof. Dr. Pınar Okyay, İZPA Genel Müdür Yardımcısı Pınar Börü, İzmir Büyükşehir Belediyesi bürokratları, sivil toplum kuruluşu temsilcileri, engelliler ve aileleri katıldı.
 
“Hep beraber takip edeceğiz”
Lansmanda konuşan İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Prof. Dr. Pınar Okyay, “Bu eylem planını hep beraber yaptık. Daha da önemlisi hep beraber takip edeceğiz. Başkanımız Dr. Cemil Tugay yola çıkarken ‘Bu kenti gerçekten kimsenin geride kalmadığı, herkes için eşit bir kent haline getireceğiz’ demişti. Gerçekten de hepimiz bunun için birlikte çalışıyoruz. Bu eylem planında sizlerin büyük katkısı oldu. Biz buradayız ve sizden geri bildirimler bekliyoruz. Hepimizin bu kentte daha iyi yaşaması için, iyilik halinin hepimizin çatısı olması için birlikte çalışmalıyız. İyi ki birlikte çalıştık ve birlikte çalışmaya devam edeceğiz. Çok daha güzel bir İzmir için, hepimizin yaşamaktan mutlu olacağı, iyilik içinde olacağımız bir İzmir için çalışıyoruz” dedi.

 
“Yerel yönetimlere önemli görevler düşüyor”
İZPA Genel Müdür Yardımcısı Pınar Börü ise “Engellilik, bireysel farklılıkların kentteki çevresel, sosyal, ekonomik koşullarla kesişmesi sonucu ortaya çıkan bir eşitsizlik alanı ve bu eşitsizliğin giderilmesinde de kentlerin bir rolü var. O rol, iyi olma halini gözeten düzenlemeler yapmak ve yaşamı herkes için erişilebilir kılmak. Bu düzenlemelerin gerçekleştirilmesi konusunda yerel yönetimlere önemli görevler düşüyor. Bu bilinçle hazırlanan eylem planı, Tek Sağlık yaklaşımı ve sürdürülebilir kalkınma amaçlarının yanında bir de iyi olma hali kavramını temel alacak şekilde oluşturuldu. Kentlerin, kentsel planlamadan sosyal hizmetlere; erişilebilir ulaşımdan kültürel katılımı artıran uygulamalara kadar pek çok alanda yerel yönetimlerin iyi olma hali ilkesine dayalı bütüncül politikalar üretmesi gerekiyor” diye konuştu.
 
“En büyük alkış İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin”
Lansmanda söz alan İzmir Kent Konseyi Engelli Meclisi Başkanı Şirince Süzek ise “Ortaya çıkan eser, engellilik için çok değerli bir kazanım. Bir eylem planının hazırlanmasının bu döneme nasip olması büyük bir şans. Engellilerle ilgili bir eylem planını hazırlamak için ciddi mücadeleler verdik ve İzmir Büyükşehir Belediyesi bunu başardı. O zaman şimdi en büyük alkış İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin olsun” ifadelerini kullandı.
 
“İyi olma hali” kavramı
İzmir Büyükşehir Belediyesi Engelli Çalışmaları Şube Müdürlüğü Sosyal Hizmet Uzmanı Sinem Tankoç da “Eylem planının mantıksal çerçevesinin en üst katmanını insanın bedensel, ruhsal, toplumsal ve çevresel bütünlüğünü gözeten bir yaşam anlayışı olan ‘iyi olma hali’ kavramı oluşturmuştur. İyi olma hali, yalnızca hastalık veya engellilik durumunun olmaması değil, bireyin yaşamdan tatmin duyduğu, aktif üretken ve sağlıklı bir yaşam sürdürebildiği bir durumu tarif etmektedir. Bu kavram, tüm stratejik yaklaşımımızın temelini ve nihai hedefini tanımlamaktadır. Aynı zamanda ‘Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nda yer alan 17 hedef, bizlere yerel yönetimlerin de bu hedeflere yönelik kendi stratejilerini üretmeleri için bir referans çerçeve sunmuştur” diyerek planın içeriğini kamuoyuyla paylaştı.

 
Farkındalık artırma
Eylem planının 7 farklı amacından ilki, “İzmir’de engellilerin yaşam haklarına ve onurlarına saygı duyarak bir arada yaşam konusunda farkındalık yaratmak” olarak belirlendi. Alt hedefler ise “Engellilerin haklarına ilişkin toplumsal bilinci ve duyarlılığı artırmaya yönelik farkındalık çalışmaları yürütmek, engellilerin hak temelli yaşam koşullarının güçlendirilmesi amacıyla belediyeler ve sivil toplum kuruluşları arasında sürdürülebilir iş birliği mekanizmaları oluşturmak ve bu doğrultuda ortak çalışmalar yürütmek, engellilerin toplumsal katılımını teşvik eden ve ayrımcılıkla mücadeleyi destekleyen tematik farkındalık haftalar ve anma günleri kapsamında kamusal etkinlikler düzenlemek” olarak belirlendi.
 
Erişilebilirlik ve ulaşılabilirlik
İkinci amaç ise “İzmir'de yasayan tüm bireylerin, kent yaşamına aktif katılımını ve kentsel hizmetlerden eşit yararlanmasını mümkün kılacak kapsayıcı ve erişilebilir bir kentsel yapı” oldu. Alt hedefler şöyle sıralandı: “Kırmızı Bayrak uygulaması ile kenti fiziksel olarak erişilebilir hale getirmek, sağlık hizmetlerine erişimi kolaylaştırmak, teknolojik alanda engellilerin hizmetlere ulaşımını destekleyen düzenlemeler yapmak, sosyal, kültürel ve sportif etkinliklere erişimi güçlendirmek.”
 
Sürdürülebilir ekonomik bağımsızlık
Eylem planının üçüncü amacı ise “İzmir’de yaşayan engelliler kendilerine uygun işlerde çalışarak ekonomik bağımsızlıklarını kazanırken aynı zamanda topluma katılımlarını artırmak ve üretimde olmalarını desteklemek” olarak belirlendi. Alt hedefler ise şöyle: “Engellilerin istihdamına yönelik farkındalık yaratmak, engelli istihdamını sağlamak amacıyla eğitimler vermek, İzmir'de engelli istihdamında iş becerilerini öğretici bir modüler eğitim uygulamak ve engelliler için mekânsal düzenlemeler yapmak.”

 
Afet ve acil durumlarda kapsayıcılık
Dördüncü amaç, “Kapsayıcılık ilkesi doğrultusunda afetlere karşı hazırlıklı olmayı sağlamak, afet öncesi ve sırasında alınacak önlemlerle can kayıplarını en aza indirmek ve acil durumlarda tüm bireylerin eşit, hızlı ve güvenli bir şekilde yardım hizmetlerine erişimini kolaylaştırmak” olarak belirtildi. Oluşturulan alt hedefler ise “Afetlerde engellilere yönelik koruyucu önleyici çalışmalar yapmak, engellilere afet risklerine yönelik toplumsal farkındalığı artırmak ve paydaşlar arası iş birliği mekanizmalarını geliştirmek, afetlerde toplumsal katılımı artırmak” maddelerini kapsadı.
 
Veri
Eylem planının beşinci ana amacı “İzmir'de yaşayan engellilere ait verilerin tespit edilerek mevcut kaynak ve hizmetleri ihtiyaçlara uygun biçimde planlamak ve eşitlik ilkesine dayalı yeni hizmet modellerinin geliştirmek” oldu. Alt hedefler, “İzmir'de yaşayan engellilerin ikamet ettiği bölgelere ve engel türlerine göre elde edilen veriler doğrultusunda çalışmaları yapmak, engellilere yönelik uygulanan belediye hizmetlerinin etki analizini yapmak, ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlara sunmak için veri çalışmaları yürütmek ve ilgili kurum ve kuruluşlara sunmak” diye sıralandı.
 
Ekonomik destek
Eylem planının altıncı amacı, İzmir’de yaşayan engellilerin ekonomik açıdan desteklenmesini sağlayacak uygulama ve hizmetler geliştirmek” oldu. “Ekonomik desteğe ihtiyaç duyan engellilere yönelik kapsayıcı ve sürdürülebilir ekonomik modeller oluşturmak, engellilerin ekonomik destek mekanizmalarına erişimini destekleyecek mekanizmalar oluşturmak, engellilerin ihtiyaç duyduğu bireysel destek hizmetlerini ücretsiz ve erişilebilir biçimde sunmak ve bu hizmetlerin niteliğini sürekli olarak geliştirmek” maddeleri ise alt hedefleri oluşturdu.
 
Sağlık ve iyi olma hali 
Eylem planının yedinci ve son ana amacı “İzmir’de yaşayan engellilerin iyilik hallerine destek vermek” olarak belirlendi. Alt hedefler ise “Doğuştan ya da sonradan meydana gelebilecek engellilik riskine karşı koruyucu ve önleyici çalışmalar gerçekleştirmek, erken müdahale programlarını oluşturmak ve yaygınlaştırmak” olarak belirtildi.