Op. Dr. İşleğen anlattı.... Menopozda doğru bilinen yanlışlar!

Kadın sağlığı aktivisti Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı, Op. Dr. Yeşim İşleğen, 18 Ekim Dünya Menopoz Günü’nde menopoz ve menopoz hakkında doğru bilinen yanlışları aktardı. UNFPA Türkiye Temsilciliği, bu yılı “Menopoz Farkındalık Yılı” ilan ettiğini belirterek bu önemli duruma karşı bilgi paylaşan İşleğen, menopozda hormon tedavisinin kanser yaptığı düşüncesinin nereden çıktığına açıklık getirdi. Yanlış algı ve önyargıların tıp dünyasını sarstığını vurgulayan İşleğen, seçilmiş olgularda kadının ihtiyaçlarına göre belirlenebilecek güvenli tedaviler olduğuna işaret etti. 

(Op. Dr. Yeşim İşleğen)

“Menopozal hormon replasman tedavisi seçeneği var”

Kadın yaşamının döngüsel olduğunu vurgulayan İşleğen, “Menopoz, doğurganlığın bittiği dönemdir. Kadınlık ve kadın üremesinin sonu, kadınların bireysel yaşamında çok önemlidir. Fakat son yıllarda uzun süredir kadınlardan sakınılan menopozda hormon tedavisi konusunda özellikle ülkemizde yapılan tartışmalar yoğunlaştı. Kadınlardan bu tedavi konusunda talepler de arttı. Fakat tedavi pek çok hekim tarafından yapılmıyor. Bu tartışmaları özellikle dijital dünyada da yoğunlaştırdı. Biz menopoza bir hastalık değil, kadın sağlığına zarar verebilen bir süreç olarak bakıyoruz. Yani kadın bedenine ve biyolojik süreçlere bütünsel bakıyor ve bütünsel çözümler öneriyoruz ve menopzal hormon replasman tedavisi seçeneği var” dedi. 

Doğru bilinen yanlışları aktardı 

Menopozda hormon kullanılmasının tehlikeli olduğu ve kansere yol açabildiği tartışmalarına da açıklık getiren İşleğen, “Menopozda hormon tedavisi kanser yapmaz. Bu yanlış bilgi, 2002 yılında Time gibi büyük dergilerde ‘Menopozda hormon tedavisi kanser yapıyor’ manşetlerine dayanıyor. Bu bilgi de WHI çalışmasından alınmış bir bilgi. WHI Çalışması menopozal hormon tedavisi üzerine düşmüş bir bomba gibidir. Çok sayıda kadını kapsayan bu çalışmanın ilk sonuçları menapozda östrojen kullanımının meme kanseri yaptığı şeklinde yorumlanmış ve çalışmanın bir kolunu oluşturan ve östrojen alan kadınları içeren koldaki tedavi kesilerek çalışma durdurulmuştur. Bu haber çok çabuk yayılmış çok ciddi ve popüler dergilerde manşetlerle haber yapılmış. Hekimlerin HRT tedavilerini kesmesine, hastaların da tedavilerinin yarım kalmasına sebep olmuştur. Fakat daha sonra bu çalışma yeni ve doğru istatistiki analizlere tabi tutulduğunda ileri yaşta hormon kullanan kadınlarda çok hafif bir oranda meme kanseri oranını artırdığı ve aslında östrojenin meme kanseri oranlarını düşürdüğü belli olmuş. Hatta çalışmacılar özür dilemişlerdir. Aynı yıl Society Of Gynecologic Onkoloji Sgo kendi istatistikçilerine çalışmayı incelettiğinde aynı sonuca ulaşmamışlardır. Fakat bir kez mızrak kınından çıkmıştır” değerlendirmesinde bulundu. 

“Yanlış algı ve önyargı, bütün tıp dünyasını sardı”

Jinekologların çoğunun bu tedavi alanından çekildiğini ifade eden İşleğen “Hatta bir kısmı daha sonra aslında çok önemli olan WHI çalışmasının yeni sonuçlarını ve yeni istatistiksel analizleriyle ilgilenmez oldu. Basın ve bir çeşit ağır mahalle baskısı, tedavileri durdurdu ve bu durum dünya genelinde 1 milyon 200 bin kadının erken ölümüyle sonuçlandı. Özellikle erken menopoza giren kadınların ağır bedeller ödemesine, tedaviden yoksun kalmalarına sebep oldu. Artık tıp dünyasında menopozda hormon tedavisi eşittir kanser algısı, bütün uzmanlık alanlarında yayıldı. Elbette bilimsel bilgiyi bizzat takip eden veya konunun içinde olan hocalarımız bilimsel tedaviler düzenlemeye çalıştılar. Fakat yanlış algı ve önyargı, bütün tıp dünyasını sardı. Troid hormonu masumken kadınlık hormonları, özellikle östrojen katil hormona döndü” ifadelerini kullandı.
 
Biyoeşdeğer hormon tedavisi

Östrojenin kadınları pek çok hastalığa karşı koruduğunu, meme, akciğer ve kolon kanserlerine karşı da koruyuculuğunun bulunduğunu kaydeden İşleğen, şöyle konuştu: “Bunlar WHI çalışmasının bilimsel topluluklar tarafından değerlendirmeye tabi tutulmasının ardından çıkan sonuçlardır. Özellikle 2018’de yapılmış bir araştırma, özellikle 50-59 yaş aralığındaki kadınlarda MHT’nin, yani menopozal hormon tedavisinin güvenli olduğunu gösteriyor. Türkiye’de de fonksiyonel tıp akademisi yani FTA ve saygıdeğer meslektaşımız ve hocamız Dr. Mustafa Atasoy’un bilimsel çalışmaları Türkiye’deki meslektaşlarımız üzerinde etkili olmaya başlamış ve biyoeşdeğer hormon tedavisinin yaygınlaşmasını sağlamıştır” 

“Güvenli tedaviler var”

Menopozun bir halk sağlığı sorunu olduğunu söyleyen İşleğen, “Bu dönemde çekilen östrojen ve progesteron hormonları kadınlarda osteoporoz, yani kemik erimesi, kalp damar hastalıkları, ürogenital hastalıklar, idrar kaçırma ve cinsel sorunlar, Alzheimer ve Demans gibi sorunlar, fibromiyalji, depresyon, kaygı bozuklukları, anksiyete, uyku bozuklukları, cilt sorunları ve erken yaşlanma ile erken ölüm gibi sonuçlar yaratıyor. Menopoz döngüsel bir süreçtir. Doğal diyerek geçiştirilemez. Seçilmiş olgularda kadının ihtiyaçlarına göre belirlenebilecek güvenli tedaviler vardır. Fakat şu anda Türkiye’de biyoeşdeğer kabul ettiğimiz ilaç piyasada yok ve bu hastalarımız için çok güçlük yaratıyor. Hastalar karaborsadan ilaç alıyor veya yurt dışına seyahat ederek yurt dışından temin ediyorlar. Östrojenin deri yoluyla alınmasının daha güvenli olduğunu biliyoruz. Böylece östrojenin kan pıhtısı yapma ve inme gibi sonuçlar yaratması önlenebiliyor Bu nedenle oral, yani ağızdan ilaç almayı daha az güvenli buluyoruz” diye konuştu.

“Menopoz, kadının olgunlaştığı bir çağdır”

Menopoz yaşı özellikle 48-52 yaş aralığında ve mesleği olan kadınların ihtiyaçlarının işyerlerinde bazı düzenlemelerle çözülebileceğini düşündüklerini vurgulayan İşleğen, “Örneğin İngiltere’de eşitlik komisyonu tarafından menopozun bir çeşit engellilik durumu olduğu ifade edilerek işverenlere sorumluluk yükleyen kamusal çalışmaları var. Hem menopoz konusunda kadınlar ve erkekler hem de işverenler bilgilendiriliyor. Rahat dinlenme alanları, esnek çalışma gibi haklar tanınıyor. Menopoz, kadının olgunlaştığı bir çağdır. Bütün kadınlara kendini yeniden keşfetme ve güçlenme yolculuğu imkânlarının sağlanmasını istiyorum” dedi.