TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Başkanı Ulutaş: Asla elektrik odasına girmeyin

Havuzların periyodik bakımlarının mevzuat gereğince zorunlu olmadığını söyleyen TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Yönetim Kurulu Başkanı Mahir Ulutaş, "Halihazırda havuzu olan kişi ve kurumların da hızlı bir şekilde bir elektrik mühendisiyle iletişime geçip testlerini yaptırmalarını öneriyoruz. Asla ve asla elektrik odasına yetkili olmayan biri girmesin. Bu evde atan sigortayı kaldırmak gibi bir şey değil" dedi.

Yunusemre ilçesindeki evinde geçen 6 Haziran'da elektrik akımına kapılarak ağır yaralanan Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı Ferdi Zeyrek, tedavi gördüğü Manisa Celal Bayar Üniversitesi Hafsa Sultan Hastanesi'nde hayatını kaybetti. Olayın ardından başlatılan soruşturma kapsamında elektrik ve makine mühendislerinden oluşan bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen raporda, havuz pompa motorunun arızalı olduğu, binanın ana girişinde bulunması gereken kaçak akım rölesi ekipmanının bulunmadığı, tüm metal ekipmanlarda korozyondan dolayı paslanma olduğu, kablolar ve ek yerlerinde su ve nem olduğu, havuz enerji odasında bulunan kaçak akım rölesinin de korozyona uğramış ve arızalı olduğu, havuz enerji odasının havuza mesafesinin uluslararası standartlarda olmadığı tespit edildi. Olay sonrası havuzlardaki elektrik tesisatlarıyla ilgili güvenlik önlemleri gündeme geldi.'DENETİM ZORUNLULUĞU YOK'

EMO Yönetim Kurulu Başkanı Mahir Ulutaş hem Zeyrek'in hayatını kaybettiği olaya ilişkin hem de genel olarak havuzlardaki elektrik tesisatlarıyla ilgili önemli bilgiler verdi. Türkiye'de havuzların periyodik olarak denetlenmesine dair bir mevzuatın bulunmadığını vurgulayan Ulutaş, "İşe proje aşamasında başlanılmalı. Türkiye'de Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği'nde havuzlara dair özel bir yükümlülük yok. Eksik var. Yönetmelik standarda atıfta bulunuyor. Standarda göre bir değerlendirme yapabilirim ama aslında yönetmelikte açık hükümlerin olması lazım. Mühendislik hizmetinin sağlıklı yapılması için ilk aşama doğru tehlike bölgelerinin tanımlanmasıyla başlıyor. Örneğin havuzun içi en tehlikeli sınıftır. Oradaki tesisatın standarda ve yapıya uygun olması lazım. Belirlenmiş olan tehlikeli sınıf ve bölgelerine uygun şekilde malzeme seçilmeli ve uygulama yapılmalı. Bunu yapması gereken de elektrik mühendisidir. Hem projelendirmenin hem uygulamanın uluslararası standarda uygun yapılması ilk kısmıdır. Ülkemizde ne yazık ki havuzların periyodik kontrollerinin bakımına dair mevzuatta yine bir eksiklik var. Bu kontroller zorunlu değil. Ne yazık ki bu durum kişi ve kurumların inisiyatifine kalmış durumda. Mevzuat tamamlanana kadar her havuz sahibinden yetkili bir elektrik mühendisinden bu hizmeti almalarını istiyoruz. Her yıl süs veya yüzme havuzlarında birkaç ölümlü veya yaralanmalı kaza yaşıyoruz. Kamuoyunu ve yetkilileri de uyarıyoruz. Kamu denetimi olması gerekiyor. Bu mevzuatın oluşması süre alacaktır. Ancak oluşana kadar havuz sahiplerinden yasal zorunluluk olmasa bile mutlaka odası tarafından yetkilendirilmiş uzman bir elektrik mühendisini o hizmeti almasını ve kontrolü fiilen yaptırmasını istiyoruz" diye konuştu.

'RÖLYE ÇALIŞSAYDI AKIMI KESECEKTİ'

Zeyrek'in hayatını kaybettiği olaya ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Ulutaş, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Pompa dairesini her yere koyabilirsiniz. Standartta mesafe sınırı yoktur. Yeter ki o sınıra uygun ekipman seçilsin. Raporda da belirtildiği üzere seçilen malzeme ve oradaki malzemenin uygulanış hali; ekipmanların montaj detayları, sahanın tehlike sınıfına uygun malzeme seçimi, tasarım, uygulama ve montaj yapılmamış. Elektrik motorundan gövdeye bir kaçak oluyor. Bu kaçak tüm alana sirayet etmiş. Olası bir kaçak durumunda devreyi koruması gereken, enerjiyi kesmesi gereken kaçak akım koruma rölesi de yine alana uygun seçilmediği için zamanla nemden kontaklar birbirine yapışıyor ve devreyi kesememiş. Evin ana girişindeki tehlike mahallinden uzakta tüm bu pompa dairesini besleyen ana kaçak akım koruma rölesi de yerinde yok. Ya hiç tesis edilmediği ya da çıkarıldığı için ikinci korumayı sağlayamıyor. Bunların sonucunda da ne yazık ki Ferdi Bey belli bir süre elektrik akımına maruz kalmış. Mahaldeki kaçak akım koruma işlevini görseydi, evin ana girişindeki kaçak akım koruma yerinde ve aktif olsaydı hızlı bir şekilde ölümcül noktaya gelmeden devreyi kesecekti."'TEST YAPTIRMAK ŞART'

Hem havuz yaptıracak olan hem de havuz sahibi olan kişi ve kuruluşlara işin uzmanlarından destek almaları gerektiğini söyleyen Mahir Ulutaş, "Ne yazık ki havuz tesisatlarında müteahhittin kendi tanıdığı, pratik deneyimi olan ve teorik bilgisi olmayan merdiven altı elektrikçilere bu işlerin yaptırıldığını görüyoruz. Bu büyük bir risk. Havuz yaptıracak olan kurum ve kişiler, havuzun elektrik tesisatı konusunda kimin yaptığını, projesini, testlerini, kontrollerini görüp öyle teslim almalılar. Halihazırda havuzu olan kişi ve kurumların da hızlı bir şekilde bir elektrik mühendisiyle iletişime geçip testlerini yaptırmalarını öneriyoruz. Orada belirlenen eksikleri beraber tamamlasınlar. Asla ve asla elektrik odasına yetkili olmayan biri girmesin. Havuzu tesis edenlerin de insanların bu konuda uyarıda bulunmaları lazım. Bu evde atan sigortayı kaldırmak gibi bir şey değil. Orada bir sıkıntı görüyorsanız elektrik mühendisini çağırıp test yaptırmanız gerekiyor" ifadelerini kullandı.