NASA’nın tarihinde herkesi derinden üzen bir felaket olan Challenger patlamasıyla ilgili yeni bir keşif gerçekleşti. History Channel ekibi, tesadüfen uzay mekiğinin kalıntılarına ulaştı. History Channel, keşfi Twitter’dan duyururken NASA da bulunan parçanın Challenger’ın burun konisindeki ısı kalkanının bir parçası olduğunu doğruladı.
Dalış ekibi aslında, History Channel’ın 22 Kasım’da yayınlanacak yeni belgeseli “The Bermuda Triangle: Into Cursed Waters” için bir bölüm çekiyordu ve II. Dünya Savaşı döneminden kalma bir uçağın kalıntılarını arıyordu.
Ekip, kalıntıyı bulduktan sonra bir uzmana danışıp Mayıs 2022’de ikinci bir dalışı tamamladıktan sonra, tüm kanıtları emekli Amerikalı astronot Bruce Melnick’e sundu. Ağustos 2022’de de NASA yöneticisi Michael Ciannilli, bunun Challenger’ın önemli bir kalıntısı olduğunu doğruladı.
Ciannilli, görüntülerin kendisini derinden etkilendiğini belirtti ve su altı videosunun oldukça açık ve ikna edici kanıtlar sağladığını söyledi.
Kazadan bu yana kabaca 118 ton Challenger enkazı bulundu; bu da uzay mekiğinin yaklaşık yüzde 47’sine denk geliyor.
NASA Yöneticisi Bill Nelson yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Yedi cüretkar ve cesur kaşifin Challenger’da hayatını kaybetmesinin üzerinden yaklaşık 37 yıl geçmiş olsa da bu trajedi sonsuza dek ülkemizin ortak hafızasında yer alacak. 28 Ocak 1986, ben de dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanındaki milyonlarca insan için hala dün gibi akıllarda. Bu keşif bize bir kez daha kaybettiğimiz yedi öncünün mirasını ayağa kaldırma ve bu trajedinin bizi nasıl değiştirdiği üzerine düşünme fırsatı veriyor.”
CHALLENGER FELAKETİ NASIL GERÇEKLEŞTİ?
Uzay Mekiği Challenger felaketi, aslında fırlatmadan önceki gece başladı; çünkü donma noktasının altındaki sıcaklıklar roketlerin güçlendirici kısımlarını bir arada tutan ve roket yakıtı içeren bölümün bütünlüğünü etkiledi. Mühendisler, bir gecede meydana gelen dondan sonra soğuk hava nedeniyle NASA’yı fırlatmaya karşı uyarmaya çalıştılar, ancak reddedildiler.
Kalkıştan sonra, güçlendirici bölümlerden duman çıkmaya başladı, bu da hızla büyüyen ve roketin havada patlamasına neden olan küçük bir aleve neden oldu.
Gemideki mürettebatın ilk patlamadan kurtulduğuna, ancak mekiğin okyanusa düşme hızının saatte 200 milden fazlayken ölümcül olduğuna inanılıyor.
DEFALARCA ERTELENMİŞTİ
Challenger mekiğinde yedi kişiden biri olmak için 11.000 adayı eleyerek seçilen Christa McAuliffe, mürettebatın ilk üyesi olmuştu. Amerikalı öğrencilere uzaydan eğitim vermeyi planladığı ve ABD medyasıyla yakın bir ilişkiye sahip olduğu için programa çok fazla tanıtım kazandırdı.
Uçuştan önceki aylarda, McAuliffe sıkı bir eğitimden geçti. Uçuş ise 26 Ocak 1986’da yağmur nedeniyle rafa kaldırılan bir girişim de dahil olmak üzere birkaç defa ertelendi. Ertesi gün de NASA teknisyenleri bir kapak arızasını düzeltmek için uçuşu erteledi. Ancak son olarak ölümcül uçuş, soğuk havayla ilgili endişelere rağmen ertesi gün gerçekleşti.
McAuliffe, kocası turistlerin bölgeye geleceğinden korktuğu için Concord’da işaretsiz bir mezara gömüldü.
NASA BASKI ALTINDAYDI
Challenger felaketinden kısa bir süre sonra, Başkan Ronald Regan, kötü yönetimin ve güvenlik tavsiyelerinin dikkate alınmamasının felakette rol oynadığı söylenen Challenger felaketi hakkında bir soruşturma emri verdi.
Oysa NASA’nın mekiğin fırlatıldığı dönemde kendisinin de etkisinin olduğu baskılarla mücadele ettiğine inanılıyor. NASA’nın, o yıl birkaç lansman planlaması ve söz verdiği tarihlere uyacağını göstermek istemesi ile Reagan’ın lansman hakkında övünmek istemesinin baskıların nedeni olduğu düşünülüyor.
Başarısızlık, NASA’nın mekik programında yaklaşık üç yıllık bir gecikmeyle sonuçlandı ve bir sonraki mekik olan Discovery, 29 Eylül 1988’de kalktı. NASA, mekik programını 2011’de tamamen sona erdirdi, kalan gemileri emekliye ayırdı ve bunun yerine ABD astronotlarını Uluslararası Uzay İstasyonu’na götürmek için Rus Soyuz kapsüllerinde milyonlarca dolarlık yolculukları tercih etti.