İnsanlık Onuru Dört Duvar Arasında!

Son günlerde kamuoyuna da yansıdığı üzere, tutuklanan İstanbul Beylikdüzü Belediye Başkanı Mehmet Murat Çalık’ın sağlık durumu ciddi biçimde bozulmuş; buna rağmen hakkında tutukluluğun devamına karar verilmiştir. M. Murat Çalık’ın sağlık sorunlarının yaşam hakkını tehdit eder boyuta ulaştığı; cezaevi koşullarında tedavisinin mümkün olmadığı tıbbi raporlarla ortaya konmasına rağmen, tutukluluğunun devam etmesi, insan haklarına ve Anayasa’nın 17. maddesi ile güvence altına alınan “yaşama hakkı”na açıkça aykırıdır.

Tutuklama, bir ceza değil; yalnızca yargılamayı güvence altına almak için başvurulan istisnai bir tedbirdir. Ancak özellikle son dönem siyasi operasyonlarda görüldüğü üzere, tutuklama kararı adeta bir cezalandırma yöntemine dönüştürülmüştür. M. Murat Çalık hakkında uygulanan tutuklama kararı da bu yönüyle hukuki olmaktan uzak, siyasi nitelikli bir karar izlenimi yaratmaktadır. Sağlık durumu cezaevinde kalmasına elverişli olmayan tutuklulara ya da mahpuslara reva görülen bu muamele bir tür işkencedir.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi kararlarında açıkça vurgulandığı üzere, cezaevinde uygun sağlık hizmeti alamamak, mahpusun fiziksel ve ruhsal bütünlüğüne yönelik ağır bir hak ihlalidir. Adalet Bakanlığına sunulan, 7/18836 Esas nolu soru önergesine verilen yanıtta 24/07/2023 ilâ 20/12/2024 tarihleri arasında ceza infaz kurumlarında hayatını kaybeden kişi sayısının 1.026 olduğu belirtilmiştir.

M. Murat Çalık gibi, sağlık durumu ciddi risk taşıyan tüm tutuklular derhal salıverilmeli; tedavi hakları öncelikli olarak sağlanmalıdır. Devletin ve yargının, özgürlüğünden mahrum bırakılan bireylerin yaşamlarını ve sağlıklarını koruma yükümlülüğü vardır. Tutuklu ve hükümlüler, insanlık onuruna saygılı bir biçimde muamele görmeye ve yaşama hakkına sahiptir. Teşhis ve tedavisi yapılmadan işkence çektirilen, hapishanede hayatını kaybeden ya da ölümüne ramak kala bırakılıp kısa sürede hayatını kaybeden insanların olduğu bir toplum, adalete olan inancını da kaybeder. İzmir Barosu, hasta mahpusların ve tutukluların yaşam hakkı ve insan onuruna yaraşır muamele görmeleri için süreci yakından takip etmeye ve hukuki mücadeleyi sürdürmeye devam edecektir."