Küçük kalpler, sanal gerçeklikle korkularını yeniyor

Hastaneye yatış ve tıbbi işlemler sırasında çocukların yaşadığı korku, kaygı ve endişeyi azaltmak amacıyla İzmir Şehir Hastanesi Çocuk Kardiyoloji Bölümü'nde sanal gerçeklik uygulaması hayata geçirildi. İzmir'de yaşayan 4'üncü sınıf öğrencisi Mert Bayrak (10) da ritim bozukluğu nedeniyle girdiği operasyon öncesi Virtual Reality (VR) gözlük kullanarak stresini azalttı. Ev hanımı anne Sibel Bayrak (45) operasyon öncesi aile olarak endişeli olduklarını dile getirip yeni uygulama sayesinde gülümseyerek ameliyata girdiklerini anlattı. Bayrak, “Mert'ten daha stresliydik. Doktorumuzun Mert'e motive edici şekilde konuşmasıyla stresi ve kaygısı biraz azalmıştı. Ameliyata girmeye kısa bir süre kala stres yapmaya başladı. Bu gözlüğü taktıktan sonra yaklaşık 20 dakika oyun oynadı. Bu durum stresini azalttı. Biz de onu rahat görünce çok hoşumuza gitti. Gönül rahatlığıyla ameliyata gönderebildik” dedi.

'AYNI ŞEYİ YAŞAMAKTAN KORKUYORDUM'

Oğlunun bir yıl önce de fıtık nedeniyle bir operasyon geçirdiğini anlatan Bayrak, şu ifadeleri kullandı:

“Sedyeye yattı, orada otururken de gözlüğü taktı. Belli bir süre geçtikten sonra anne-baba olarak çıktık. Bu durumu sorun etmedi ve ameliyat da başarıyla tamamlandı. Çıkınca da korku, kaygı, endişe yoktu. Bu yaklaşım çok hoşumuza gitti. Bir sene önce fıtık ameliyatı olmuştu. Kucağımızda uyutulmuştu ama Mert orada çok gerilmişti. Ağlaya ağlaya doktorlara teslim etmiştim. Burada da aynı şeyi yaşamaktan korkuyordum.”

'İŞLEM HEM ONLAR HEM BİZİM İÇİN KOLAYLAŞTI'

Çocuk Kardiyoloji Bölümü Eğitim Sorumlusu Prof. Dr. Rahmi Özdemir de bu uygulamayı birkaç aydır kullandıklarını belirterek olumlu geri dönüşler aldıklarını vurguladı. Mert'in de olumlu bir ruh haliyle ameliyata girdiğini anlatan Prof. Dr. Özdemir, "Mert'te önemli bir ritim bozukluğu vardı. Yaşamı tehdit edebilen bir ritim bozukluğu olabilirdi. Ritim bozukluğunu anjiyo ile tedavi ettik. Anestezi altında olması gerekiyordu ve çocuk da çok gergin ve endişeliydi. Gözlüğü takınca daha rahatladı" ifadelerini kullandı.

Özellikle 15 yaşından küçük çocukların daha kaygılı olduğunu anlatan Prof. Dr. Özdemir şöyle devam etti:

“Girişimsel işlemler ve anjiyoyu anestezi altında yapıyoruz. Özellikle 15 yaşından küçük olan çocuklar ameliyathaneye geldiklerinde salonda bulunan cihazlardan biraz ürküyorlar. Yapılan işlemi net olarak da anlayamadıkları için biraz gergin oluyorlar. 13 yaşından küçük olanlar ağlayabiliyor ve bu ebeveyne de yansıyor. Çünkü anestezi uygulanana kadar çocuklarının yanında kalıyorlar. İşlem hem onlar hem bizler için daha keyifli ve kolay hale nasıl gelebilir diye düşündük. Bu uygulamaya başladık. Çocuk sırasını beklerken dışarıda izliyor. İçeriye girdiğinde anestezi işlemi uygulanana kadar izlemeye devam ediyor.”

'EBEVEYNLER SAKİN ÇOCUK SAKİN KALIYOR'

Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Gonca Özyurt ise girişimsel tıbbi işlemlerle ilgili korku ve kaygı yaşayan çocukların bunu aktaramadığında öfkelenebildiğini belirtip, “Sadece çocuklarımızda değil ebeveynlerde de bu tür bir işlem kaygıya sebep olabilir. İşlem öncesi açıklama yaparak bunun gerekçesini anlatmak gerekir. İşleme hazırlık sürecinde onları farklı yöntemlerle sakinleştirmemiz, biraz daha sakin girmesini sağlamamız hem işlemin kolay geçmesi hem de işlem sonrası herhangi bir yakınma çıkmaması için çok kritik olabilir. Eğer işlem öncesi yoğun kaygı yaşarlarsa işlem zorlaşabiliyor. İşlem sonrası uyku sorunları ya da öfke nöbetleri yaşayabiliyorlar” ifadelerini kullandı.

Kaygıyı gidermek adına farklı yöntemler kullanabildiklerini söyleyen Doç. Dr. Özyurt, “En basiti balon şişirme yöntemi ya da ameliyathaneyi gezdirme gibi yöntemler kullanılabiliyor. Ama günümüzde akıllı cihazların çıkmasıyla oyun da tercih ediliyor. Şimdi de sanal gözlük uygulaması ilgi çekiyor. Sanal gözlükle bir girişime hazırlama o işlemin hem daha kolay geçmesini hem de daha sonrasında daha rahat atlatılmasını sağlıyor. Bütün bunları ilaçlarla yapmaktansa ilaçsız uygulamalarla yapmak dikkati dağıtarak çocuğun konsantrasyonunu başka bir yöne çevirmek adına önemli oluyor. Bu ebeveynleri de rahatlatıyor. Ebeveynler de çocuklar da sakin kalıyor.”